دادگاه تفتيش عقايد يا انگيزيسيون، محكمه اي بود كه از طرف كليساهاي اروپا از قرن دوازدهم ميلادي در اين قاره به وجود آمد و به تفتيش عقايد مردم و تعقيب متخلفان در مقررات مذهبي مي پرداخت.
اين دادگاه كه از طرف پاپ اداره ميشد در قرن شانزدهم در تمام اروپا به جز انگلستان تسلط پيدا كرد، ولي بعد از يك قرن رو به ضعف گذاشت.
اين بنگاه وحشتناك و هول انگيز، در بيدادگري و تعدي چنان گستاخ و گسترده بود كه حتي به كردار و رفتار و توجه و پندار دروني و قلبي و وجدان مردم تهمت ميزد و متهمان را فقط با همين تهمت ها، زنده زنده به كوره هاي آدمسوزي مي سپرد.
دوشيزه ژاندراك نوزده ساله، رهبر آزادي بخش و چهره ملي فرانسه در همين آتش اتهام واهي و بي اساس، زنده زنده سوزانيده شد.
همچنين گاليله منجم و ستاره شناس مشهور ايتاليايى، در ۲۲ ژوئن سال ۱۶۳۳م در اين دادگاه محاكمه گرديد.
تنها در كشور اسپانيا در مدت ۳۵۰ سال، بيش از سي وچهارهزار نفر سوزانده و در حدود سيصدهزار نفر ديگر توسط اين دادگاه به اعمال شاقه، زندان ابد و تبعيد محكوم شدند.
اين دادگاه سرانجام پس از حدود ششصد سال فعاليت، در هفدهم ژانويه ۱۸۰۸م به دستور ناپلئون بُناپارت تعطيل شد.
