باستانشناسان ناباورانه در خرابههای چان چان در پرو، دستساخته ارتباطاتی ظریفی کشف کردهاند که مربوط به ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ سال پیش است و میتوان گفت که نخستین نمونه فناوری تلفن در نیمکره غربی زمین به شمار میآید.این دستساخته که از نظر زمانی بسیار دور از ذهن به نظر میآید، مدرکی دال بر نوآوری قابل توجه مردم «چیمو»ی ساحلی در دره «ریو موچه» در پروی شمالی است.
چیمو نام تمدنی قدیمی و پیشاکلمبی در کشور پرو است که سرخپوستان بومی این کشور در زمانی حدود ۹۰۰ میلادی پدید آوردند و اندکی پیش از کشف قاره آمریکا توسط کریستف کلمب منحل شد و به جامعه بزرگتر فرهنگی اینکاها پیوست.این دستساخته یا نخستین تلفن بشر در حقیقت یک ابزار انتقال گفتار بسیار ابتدایی است که بیشتر شبیه به «تلفن عشاق» است که صدها سال پیش استفاده میشد و در قرن نوزدهم میلادی تقریبا فراگیر شد.
این تلفن همچنین شبیه به وسایل بازی است که بعضی از ما در دوران بچگی با استفاده از دو قوطی حلبی و یک طناب درست میکردیم. اما ابزار باستانی چیمو از دو تکه کدو تنبل خشکشده ساخته شده که با یک ریسمان دراز به هم وصل شدهاند.این دو تکه کدو، ۸/۹ سانتیمتر طول دارند که با اَنگُم یا رزین، شیره درختان پوشیده شدهاند تا بتواند صدا را منتقل کنند و جالب اینجاست که ریسمان این ابزار از پنبه دو لایه ساخته شده و ۲۲/۸ متر طول دارد.
ساخت این ابزار به قرن دوازدهم و سیزدهم میلادی برمیگردد که این زمان، بسیار دورتر از سال ۱۸۳۳ است که در آن تلفن با رشتههای غیرالکتریکی اختراع شد.برخی محققین بر این باورند که این تلفن ابتدایی برای نخبگان بالا رتبه بوده تا بتوانند با تازهکاران یا دستیارانشان از اتاقشان ارتباط برقرار کنند و دیگر نیازی به ارتباط چهره به چهره نداشته باشند.البته برخی از باستانشناسان هم معتقدند که این ابزار یک وسیله بازی برای بچههای آن دوران بوده است
