در مکتب‌خانه پسران، خواندن و نوشتن برای پسران آزاد بود اما در مکتب‌خانه دختران، آنها تنها مجاز بودند که بخوانند و حقی برای نوشتن نداشتند.می‌گفتند دختر مشق که بنویسد، کاغذ پرانی می‌کند. همچنین دیدن دست خط دختران توسط نامحرم گناه شمرده می‌شد. در مکتب‌خانه، دختر را فلک نمی‌کردند تا مبادا پاهایش لخت شود.مکتب‌دار برای تنبیه آنها، یا نیشگون می‌گرفت یا به پشت دستشان سوزن می‌زد.
اواخر دوران قاجاریه